Je bekijkt nu Zwermen…   Al eens lokkasten geprobeerd?

Zwermen… Al eens lokkasten geprobeerd?

Vanaf eind april kans op de eerste zwermen.

Het lijkt erop dat we elk jaar iets vroeger dan het jaar ervoor de eerste bijenzwermen krijgen. Heel wat imkers vangen maar al te graag deze prachtige kolonies, zeker als die imker de voorbije winter een aantal volken verloren heeft. Het scheppen van zo een zwerm blijft meestal een echt spektakel en al zeker voor omstaanders die dit voor de eerste keer in hun leven mogen meemaken…

Maar wat als niemand de zwerm ziet hangen?

In vele gevallen zwermt een bijenvolk zonder dat iemand dat gezien heeft. De bijentros hangt aan een tak en de speurbijen zijn al een tijdje op zoek of gaan nu in allerijl een nieuwe nestplaats zoeken. Daarna moeten ze de andere werksters overtuigen om de nieuwe nestplaats te inspecteren en dan met z’n allen te betrekken. Thomas Seeley beschrijft in zijn boek “Honeybee Democracy” hoe bijen ettelijke vierkante kilometers haarfijn kunnen uitkammen om de beste woonplaats in die omgeving te vinden. Ze gebruiken daarbij miljoenen jaren ervaring in het bepalen wat de beste plaats is om een nieuwe woning te kiezen.

Hang een zwermlokkast.

 Een paar succesrijke voorbeelden  

Maak het jezelf, maar vooral de bijen, gemakkelijk en maak gebruik van zwermlokkasten.
Zoals de naam het zegt is het de bedoeling dat deze kasten zo aantrekkelijk zijn voor de bijen dat ze deze als nieuwe woning uitkiezen. Onderzoekers als Thomas Seeley en de ervaring van heel wat imkers geeft ons een goed zicht op de voorwaarden die de bijen stellen aan deze kasten.
Dit zijn de allerbelangrijkste:

 

1. Inhoud van ongeveer 40 liter
De inhoud van de bijenkast is één van de belangrijkste criteria bij de keuze door de speurbijen. Is de kast te klein, dan vertrekken ze op zoek naar een betere plaats.
38 liter komt bijvoorbeeld overeen met een hoogsel van een simplex 10 ramen kast.
Vaak blijkt bijv. als binnenmaat lengte en hoogte:40cm en breedte:25 cm goed werkbaar.
Maak zwermkasten eerder te groot dan te klein. Echt grote voorzwermen kunnen 50liter verkiezen.
2. Locatie
Bijen speuren naar holtes in dikke bomen, dus de ideale plaats om een zwermlokkast te hangen is aan een (dikke) boom. Bijen wonen van nature graag hoog, maar de meeste imkers houden het op een hoogte van 2m à 2,5m, waardoor je de lokkast eenvoudig kunt ophangen en wegnemen.
Bevestig zonder de boom te beschadigen. Op een zijtak zette, bevestigen met spanbanden enz .
Hang de lokkast niet in de volle zon. De bijenzwerm kan op verschillende tijdstippen vertrekken. Als dat bijv. in de namiddag is kan de lokkast op dat moment in de volle zon hangen. Veel kans dat zo’n oververhitte kast voor de bijen te warm is waardoor ze een koelere nestplaats zoeken. Maak het vlieggat onderaan. 2 cm diameter volstaat en 15cm2 lijkt de maximale grootte.  De oriëntatie van het vlieggat heeft weinig invloed. Toch wordt vaak voor zuidelijke oriëntatie gekozen. Zorg dat het vlieggat volledig vrij en vlot bereikbaar is.
Als je wil verhinderen dat vogels je zwermkast betrekken kan je een dun spijltje midden in het vlieggat plaatsen.
Je kan de lokkasten vrij dicht bij je stand ophangen of verder. Veel hangt af van de mogelijkheden die de locatie biedt.
3. Inrichting
Maak alles zo licht mogelijk.Een goed sluitend dak zorgt ervoor dat er zeker geen water in de kast komt.
De kast moet binnenin echt droog blijven. Een vloerplank kan gewoon vast bevestigd (geschroefd) worden.
– Als je met kasten met ramen imkert kan je het best ramen van hetzelfde kasttype in je zwermkasten ophangen. Zorg dat erbij zijn met oude raten of stukken raat. Bij de andere kaders volstaat een wasstrookje bovenaan (of eventueel waswafels). Als de bijen de zwermkast betrokken hebben, dan kan je de kaders gewoon verhangen in een kast op je bijenstand.
– Als je imkert zonder gebruik te maken van kaders kan je onderaan op het dak van de zwermkast latjes bevestigen op raatafstand en deze latjes insmeren met vloeibare was of er een wasstrookje op bevestigen.
Als de bijen de zwermkast betrokken hebben kan je ze “overgieten” in de korf, kast, uitgeholde boom of welk nesttype je ook gebruikt.
4. Geur
Zonder twijfel het allerbelangrijkste: zorg voor een aantrekkelijke geur in de lokkast. Wat zeker niet werkt is een nieuw gemaakte kast van geschaafd hout met daarin even nieuwe raampjes. De bijen laten dit gewoon links liggen. De allerbeste geur om een bijenzwerm aan te trekken is de geur van …jawel, een bewoonde bijenkast.  Smeer de binnenkant in met resten van bijenwas en propolis of, als je die hebt, druppel wat propolistinctuur op de wanden. De geur van citroengras kan ook helpen.Je kan dus perfect vertrekken van oude gebruikte hoogsels met het juiste volume. Geen zorgen maken over wasmotten die de oude ramen zouden inpikken, de bijen herstellen de wasraten onmiddellijk.

En dan heb je een nieuw bijenvolk

Wanneer er een zwerm in de lokkast zit, kom dan bij valavond terug als alle vliegbijen binnen zijn. Sluit het vlieggat af en verhuis de lokkast naar de definitieve plaats. Afsluiten kan gemakkelijk en veilig door bijv. gebruik van het draaibaar vlieggat hier naast.

Laat de lokkast daar 3 dagen staan. Zet dan de bijen over in hun definitieve nestruimte (kast, korf, holle boom enz) zodat de lokkast kan teruggehangen worden.
De laatste jaren vang ik in 2 op de 3 lokkasten een zwerm.


Goed voorbereid aan een nieuw bijenjaar beginnen…

Meer weten? Tik dan even “zwermlokkast” in je favoriete zoekmachine. Of “bait hive” en “swarm trap” voor zij die Engels lezen en “pièges à essaims” voor zij die Frans lezen. Je kan ook een kijkje nemen op mijn pagina.
Succes beste bijenhoeders!

Pieter Wuyts

Dit bericht heeft 2 reacties

  1. Jacques

    ik ben vorig jaar voor het eerst begonnen met het plaatsen van zwermkasten. Het ontwerp is afgeleid van diverse Amerikaanse voorbeelden op Youtube. Ik heb de kast aangepast naar mijn spaarkast ramen. Er gaan 5 ramen in en de kast is 50 cm hoog. Vorig jaar een beetje laat begonnen. Maar wel succes! Dit jaar heb ik er een paar bij gemaakt en ga ze in de buurt ophangen. Dit om te voorkomen dat niet opgemerkte zwermen sterven. Het zwermen van de bijen levert uiteindelijk wel de mooiste volken op. Ik imker op een zo natuurlijk mogelijke manier in de spaarkasten die ik heb. De volken doen het goed zonder bestrijding en op hun eigen raat en honing overwinteren ze.

Geef een reactie