Joris is een bijenman met een mening. Een mening en vooral een prachtig ruime blik en visie.
Daardoor komen er inzichten die de “gewone” niet alleen bevragen maar ook durven aan de kant schuiven.
Volgende blog is echt waardevol voor iedereen die aan de slag wil gaan om de bloeiboog uit te breiden met geschikte planten. Lees maar
Zaaien gebeurt in het voorjaar
Er zijn talloze imkers of tuinliefhebbers die vol ongeduld staan te trappelen tot het voorjaar aanbreekt. Na een winter vol peinzen en plannen over hoe vrolijk de tuin er dit jaar zou moeten of kunnen uit zien, kan dan eindelijk het geoogste of gekochte zaad te grond in. Bloemenweides, borders, een- of tweejarigen, vaste planten,.. over alles is opgezocht, gelezen en gekeken. Wel honderdmaal is het plaatje van de tuin in onze gedachten verschenen, en vooral aanwezig: passie en goesting!
IJverige liefhebbers beginnen al eind februari met voorzaaien ‘aan het raam’. Het huis wordt dan omgetoverd in een museum van verknipte dozen, wc-rolletjes of andere creatief verbouwde verpakkingsmaterialen. Vensterbanken worden altaren waar met veel zorg en toewijding de sacrale zaden mogen ontkiemen. Bij anderen, waar de huisgenoten nog wel plek hebben om toevallig iets weg te leggen of te zetten op een spontane plaats, staat er buiten een tunneltje of een tuinkas waar er in trays of containers wordt voorgezaaid. Dat wordt dan de deugdzame plaats waar de liefhebber zo vaak als mogelijk een kijkje gaat nemen, alsof het een persoonlijk bedevaartsoord wordt. Met de oneindige verwondering van een kind wordt het spektakel van de natuur zo nauwkeurig mogelijk geobserveerd. Het is ook op die plaats waar met vreugde en ontroering de droom van de wereld in bloei te zetten werkelijkheid wordt.
Het kan ook anders
Wel, ik heb goed nieuws voor diegene die niet kunnen wachten tot het voorjaar. Het is niet nodig om uw geduld zo op de proef te stellen. Het najaar is de ideale tijd om te zaaien! Maar pas op: dit gaat vooral voor inheemse platen. Over die inheemse planten valt het één en ander te zeggen. Die hebben een enorm belang voor de biodiversiteit. Inheemse planten zijn aangepast aan de specifieke ecologische omstandigheden voor jouw regio. Laten we ’t bekijken vanuit het gehele ecosysteem: door ze in jouw tuin te zaaien en te laten floreren, creëer je de ideale habitat voor lokale insecten, vogels en ook andere dieren. Laten we gewoon eerlijk zijn: die exotische planten zijn als de gasten die op een feestje altijd de show proberen te stelen. Maar die inheemse? Die zijn als je vrienden die volledig passen in het decor, en die je bovendien nooit in de steek zullen laten.
Waardplanten
We mogen ook niet vergeten dat inheemse planten waardplanten zijn. Die planten trekken specifieke soorten aan omdat ze een gepaste voedingsbron bieden voor bepaalde insecten, hun rupsen of larven. Waardplanten zijn ook een kraamkliniek voor vlinders. Vlinders leggen eitjes op deze planten omdat ze weten dat de bladeren het perfecte voedsel en groeiplek zijn voor hun rupsen. Als voorbeeld is koninginnenkruid de favoriete waardplant van de Atalanta en verkiest het Oranjetipje de Pinkserbloem of Look-zonder-Look. Er zijn nog tal van andere bestuivers die baat hebben bij waardplanten. Als je jouw tuin vol leven wil, aarzel niet om jezelf daar in te verdiepen!
Verbeterde weerstand
Inheemse planten zijn ook overlevers. De die-hards van het plantenrijk. Ze hebben al zovele plagen overleefd dat ze haast onverslaanbaar zijn geworden. Omdat al honderden, duizenden jaren geevolueerd zijn binnen ons ecosysteem hebben ze een enorme weerstand opgebouwd tegen lokale ziekten. Bestrijdingsmiddelen zijn vanzelfsprekend uit de den boze, weer eens een argument voor het totale gebruiksverbod.
Minder water
Door de lange droogtes waar we de laatste jaren met te maken hebben moeten we uiterst spaarzaam zijn met het gebruik van water. Inheemse planten zijn beter aangepast aan de neerslagpatronen van onze regio’s. Bovendien vragen ze minder water dan exotische planten, dus zo maken we onze tuin ook duurzamer!
Erfgoed
Inheemse planten hebben een rijke geschiedenis, ze zijn diep geworteld in onze cultuur en ze zijn een deel van de lokale groene identiteit. Door ze te zaaien breng je een beetje van ons natuurlijk erfgoed terug naar je tuin.
Najaar: perfecte zaaiperiode
Zoals ik al eerder aanhaalde, is het najaar de perfecte tijd om bloemen te zaaien. Dat is ergens ook logisch aangezien planten in de natuur ook dan hun zaden laten vallen.Inheemse planten zijn vaak koudekiemers, die een koude periode nodig hebben vooraleer het kiem-mechanisme op gang komt. Maar er zijn ook veel planten dat die koude niet nodig hebben. Als je in volle grond zaait heb je ook nog het voordeel dat de grond nog warm is, dus zullen zaden die warmte nodig hebben sneller kiemen als in het voorjaar. Er is in het najaar meestal ook voldoende neerslag om de jonge plantjes te ondersteunen, dus ook hier weer ruimte voor water besparen. Zaaien in het najaar geeft planten ook een voorsprong om zich te vestigen voordat de lente begint. Als u een bloemenweide zaait nemen de planten ook een voorsprong op grassen en dat zal resulteren in een mooiere bloemenweide. Ook al sterft het blad af tijdens een koude periode, de wortel blijft leven. Als u kiest voor een bloemenweide, raad ik aan om er ook de grote of kleine ratelaar tussen te zaaien. Dat is een halfparasiet op grassoorten en zorgt er voor dat het gras uitdunt en slechts een hoogte van ongeveer 30 cm bereikt. Zo krijgen andere soorten meer kans om te floreren, en valt in het najaar niet al het hoge gras plat en kan het niet de andere plantengroei verstikken. Probeer er ook op de letten dat de bloemenmengsels die je zaait voornamelijk uit inheemse planten betaan. Er zijn veel mengsels die zaden bevatten van bloemen die ver weg worden opgekweekt. Daarin schuilt het gevaar dat je bijvoorbeeld korenbloemen van een totaal andere streek of land in je bloemenweide zaait. Dit zal uiteindelijk onze lokale korenbloem verzwakken. Meestal zitten in deze bloemenmengsels ook “exoten” zoals phacelia, ook wel bekend als ‘bijenbrood’. Dat wordt ongetwijfeld met de beste bedoelingen gezaaid, en vele insecten doen zich tegoed aan de grote hoeveelheden stuifmeel en nectar. Maar als je met een ecologische bril kijkt heeft deze plant weinig waarde, en zijn er andere planten in het inheemse assortiment die nu binnen het hele systeem meer van dienst kunnen zijn. Het zijn vaak “minder inheemse” planten die erg in trek zijn bij ‘honingimkers’, omdat zij vaak zowat alle honing bij de volkeren wegnemen en hopen dat er met dat type snelgroeiende planten toch voldoende te rapen valt voor hun bijenvolken.
Trays en containers
Je kan ook gemakkelijk in trays of containers zaaien in het najaar. Wat ik daar zo mooi aan vind is dat je niet alle vensterbanken of de keuken moet annexeren, want je kan gewoon je plantjes buiten laten staan. Ze zijn tenslotte inheems en hebben onze temperaturen nodig om optimaal te kiemen! Als je in trays zaait moet je in droge periodes wel wat water bijgeven omdat de kluitjes snel uitdrogen. Het is ook niet nodig om te zaden te bedekken. Wilde planten zijn in de meeste gevallen lichtkiemers. Zelf bedek ik de zaden met een dun laagje vermiculiet omdat dit licht doorlaat. Het zorgt er ook voor dat de bovenlaag van je zaaigrond niet meteen uitdroogt.
Geduld
Dan volgt het moeilijkste als je met inheemse planten wil tuinieren; Geduld!! Er zijn vele soorten die langzaam kiemen. Het kan zelfs voorvallen dat er zaden zijn die jaren later nog kiemen. Al dat geduld zal uiteindelijk wel lonen. Het is dan enkele nog genieten in een zoemende en fladderende tuin, vol schoonheid en vreugde!
